"Ik heb nooit gezegd: ik word zanger. Het is met me gebeurd."
Wannes Van de Velde werd geboren tussen de klanken van een muzikale traditie.
Die vroege ontmoeting met de mondelinge overlevering en zijn hang naar het onvervalste, maakten dat hij langs zijn wegen de sfeer en de tekens van de echte dingen intuïtief herkende.
Wannes raapte de sporen op en trok ze door naar onze tijd, waar hij ze met zijn begiftigd vakmanschap, en blijvend respect voor de essentie, een nieuwe stem en inhoud gaf.
En zo laat Wannes ons zijn eigen kleine schepping na, als baken in een wild getij.
GROEP WANNES VAN DE VELDE
Begin jaren zestig vindt Wannes ‘zijn eigen stem’. Geïnspireerd door oude volksliederen omringt hij zich met gelijkgestemde muzikanten. Zijn eerste begeleider is Flor Hermans op viool. Hun eerste optreden speelden ze voor een twintigtal luisteraars in de kelder van fotograaf John Murat in de Wolstraat.
‘Zeker van mijn zaak door de ondersteuning van de viool, ben ik er voluit ingevlogen, maar later heeft Flor me discreet toevertrouwd dat ik, bij de negentiende strofe aangekomen, anderhalve toon was gestegen! Hij was mijn onvrijwillige modulatie, kundig en soeverein, als het ware op de voet gevolgd, en ik was er dus niets van gewaar geworden. Maar ja, het was dan ook een sprong zonder vangnet!’
Later betrok Wannes Bernard Van Lent bij zijn groep. Hij zegt hierover in ‘Over zingen’:’Van de zes accordeonisten heb ik de jongste gevraagd. Die was het minst bedorven door schlagers en zo'. Bernard Van Lent was toen zestien. ‘
Walter Heynen leerde hij kennen in het Pannenhuis. Zelf noteert Wannes hierover in Tijdsnede: ‘Walter studeerde aan het conservatorium; dwarsfluit, harmonie en contrapunt en meer van dat moeilijks. Eén en ander boezemde mij niet weinig ontzag in, want hoewel ik al meerdere jaren met flamenco onderweg was, volop bezig met het bestuderen van inheemse volkszang, beschouwde ik mezelf als amateur. Ik was een schilder, de muziek was mijn violon d’Ingres.’ ‘Met Walter erbij kreeg Wannes de ideale arrangeur die voor een groot deel de klank van de groep zou bepalen.’
Op de eerste plaat (1966) is Flor er niet bij, op de tweede (1967) wel. Ook zangeres Annie Van Bruggen maakte in die periode deel uit van de groep.
In de loop der jaren verandert de samenstelling van groep Wannes Van de Velde een aantal keer.
In 1983 komt gitarist Jan Wellens bij de groep. Bij de elpee 'Tussen de lichten' (Philips, 1986) volgt contrabassist Walter Poppeliers. Vanaf de eerste CD 'De kleuren van de steden' (Granota/HKM, 1992) wordt violist Flor Hermans vervangen door Gilberte Van de Plas. Als in 1995 Walter Heynen overlijdt wordt hij niet vervangen door een andere fluitist, daarvoor was zijn bijdrage aan de groep te uniek. Stefan Wellens vervoegt van dan af de groep op altviool. Op de allerlaatste CD 'In de maat van de seizoenen' (HKM, 2006) is bassist Walter Poppeliers vervangen door Ben Faes.
De groep met Jan en Stefan Wellens, Gilberte Van de Plas en Ben Faes is de laatste combinatie.
Meer details over de muzikanten vindt u ook terug in de discografie.
MISTERO BUFFO
Mistero Buffo van de internationale Nieuwe Scène. Wie kent het niet? Deze productie, gebaseerd op een monoloog van Dario Fo, in een regie van Arturo Corso, combineerde oude theatertradities zoals het mysteriespel en de Commedia dell'arte met maatschappelijk geëngageerd volkstheater. Het was tegelijk poëtisch, ritmisch en muzikaal. Wannes nam de muzikale leiding voor zijn rekening. Hij vertelde hierover:
‘Ik heb voor Mistero Buffo volksliederen uit Italië vertaald en daaruit bleek dat zij enorm veel parallellen met Vlaamse volksliederen vertoonden. Dat zijn ervaringen die je doen beseffen dat je als individu hoe dan ook in een traditie staat die heel Europa omvat en die door de eeuwen heen verder gedragen is door zangers, voordragers, epische vertellers.
Het grote succes van Mistero Buffo, in België, Nederland én Frankrijk, bewijst dat het publiek er meteen iets in herkende. De mensen werden niet zozeer aan- gegrepen door het lijdensverhaal van Christus, maar door de krachtige, vitale vormgeving waarin het werd gebracht.'
Mistero Buffo was de bekendste, maar niet de enige samenwerking van Wannes met de Nieuwe Scène. Achter de schermen zorgde hij voor (lied)teksten en bijhorende muziek. Het mooiste voorbeeld is Ze kwamen van ’t zuiden dat hij schreef voor de Herkuls, een tijdelijke afsplitsing van de Nieuwe Scène.
Toen zijn vaste muzikanten Flor Hermans en Bernard Van Lent een vast contract kregen bij het gezelschap waren ze helaas niet meer altijd beschikbaar voor de groep Wannes Van de Velde. Om toch nog te kunnen samenwerken stelde Bernard een nieuw project voor. Dat zou als Collage Flamand, een kortstondig en weinig succesvol bestaan kennen.
Selectie filmpjes
Loading...
Op de biografie pagina kan je ook nog enkele documentaires over Wannes bekijken.
WATER & WIJN
“In de schaduw van de grote dingen…”
Water & Wijn is in de loop der jaren gegroeid. In de poesje waren het de stemmen van de poppenspelers die af en toe een liedje zongen. Toen de poesje stopte, bleef het zingen doorgaan. Op maandagavonden kwamen ze samen, zonder concreet plan, zonder echte vooruitzichten. Het plezier van het samen zingen en het samenzijn was de ware reden.
Samen rond de grote tafel bij Frieda thuis, zingend maar ook vaak luisterend. Luisterend naar de verhalen, ervaringen, plannen van Wannes. Van elk nieuw project kregen de koorleden een avant-première. Tal van literatuurtips werden er uitgewisseld. Wannes ontpopte zich niet enkel als voorzanger en maestro maar weidde hen in, in zijn fascinerende literatuur-, theater- en muziekwijsheden.
In de loop der jaren zijn er zangers en zangeressen gekomen en gegaan. In de periode van de plaatopname is er een redelijk stabiele groep van zes vrouwen en vier mannen plus Wannes. Uit het prille (poesje)bestand zijn alvast Mieke Claes, Koen De Smet en Marc Brigou overgebleven. Bij de vrouwen vinden we nog Annemie Cornelis (weduwe van Walter Heynen), hun dochter Ann en nichtje Nanna Cornelis én Martine De Beule en Fritske (Frieda) Dauphin. Bij de mannen krijgen we nog Lejo Janssens en Marc Hauman. In het begin bracht Wannes het meeste materiaal aan, later doet ook Marc Hauman dat en zal Ann Heynen in de vaderlijke voetsporen ook wat arrangementen schrijven. Meestal is Wannes voorzanger, maar hij laat de eer met veel plezier ook aan Marc Hauman.
Interview (2004) met Water & Wijn door Paul Rans op Radio Klara
MUZIEK
FLAMENCO
Als Wannes dertien was hoorde hij voor het eerst flamenco. ‘Die vreemde klanken, dat bijtende gitaarspel, het bijna kosmische van de begingeluiden, de aanzetten tot zingen waren voor mij een raadsel dat me meteen in zijn greep had. Het was totaal iets anders dan wat ik tot dan toe gehoord had.’
In zijn academietijd maakt hij kennis met de Andalusische flamencospeler Sabas Gómez y Marín. Hij hoort hem voor het eerst spelen in de tekenklas van de academie in Antwerpen en vraagt meteen of hij bij hem les kan volgen.
‘Ik speelde ook jazz, maar jazz imiteerde ik. Ik had het niet - zoals de flamenco - van een echte jazzman geleerd. Ik imiteerde en dat is flauwekul. Flamenco heb ik van een meester geleerd op zijn eigen manier. Van een nuchtere, sobere, strenge man. Zonder veel woorden maar met veel ambacht.’
In het midden van de jaren zestig raakte Wannes bevriend met Chato de Jerez (José Aguilar y Lobato) een zanger afkomstig uit Jerez de la Frontera. Samen met de gitarist José Renato ‘Moscatel’ traden ze op in een Spaans restaurant in de Wiegstraat in Antwerpen.
‘Chato de Jerez heeft mij Andalusisch leren praten, mij buleria’s leren dansen en me laten zien dat flamenco veel meer is dan een intrigerende lyrische vorm, maar dat het voor alles een manier van denken is, van zijn, en dan wel: zijn met nadruk op die moed, de luciditeit van een bewuste levenswil, een gevecht met het fatale van onze beperkingen, en een gevecht met de dood; we weten dat we er niets tegen kunnen uitrichten, en toch lachen we ermee, toch dagen we hem uit, of HAAR uit, want in het Spaans is de dood vrouwelijk: la muerte.’
Mettertijd raakte Wannes ook meer en meer ingeburgerd in het Brusselse flamencomilieu daar leerde hij Amparo Cortés kennen. Zij vertelt hierover:
‘Toen heeft het lot Wannes Van de Velde op mijn weg gezet. Het was 1977, hij was op zoek naar iemand om samen voor de radio op te treden. Flamenco. Chato de Jerez, die ondertussen getrouwd was met Ana, mijn vroegere buurmeisje, heeft hem naar mij gestuurd. Die eerste ontmoeting vergeet ik nooit. Hij, met zijn baard, lang haar, een hoed op, goed ingeduffeld. 'Wie is dat? Een hippie? Wat wil die man van mij?' Het begin van een prachtig avontuur was het. Wannes heeft de flamenco in mij bovengebracht. Ik heb van hem geleerd en hij van mij. Door Wannes heb ik ook andere muzikanten leren kennen, mensen van het theater, schrijvers, schilders.‘
De flamenco is zijn levenslange stille liefde gebleven. Niet voor een groot publiek, wel in de vaak besloten kringen en clubs in Antwerpen, Vilvoorde, Brussel … Voor zijn flamencoprestaties kreeg hij een Spaanse prijs, de premio Andalucía de la ciudad de Ayamonte.
Kort flamencoverhaal over Perejil (uit de CD box Integraal - Herentals live 2011)
MUZIEK
LITERATUUR
Youtube selectie Wannes & flamenco
Loading...
© 2024
Disclaimer: Indien er media-materiaal op deze website staat waar u de rechten op bezit en hier onterecht geplaatst is, laat het ons dan a.u.b. weten.
privacy policy